در اوایل سالهای دهه دوم سلطنت ناصرالدین شاه ( 1282 ه.ق 1866 میلادی)، عکاسی در شکلی رسمی به مصور کردن ماجرای سفرها، شکار و موضوع های دیگری که شاه دستور میداد بکار گرفته می شد. اما از این دوره به بعد تنها سفرنامه ها نیستند که شرح وقایع سفرهای همایونی را با ادبیات مخصوص خود بیان می کنند . . .
در جامعه ایران عصر قاجار زنان از تامین اجتماعی و آزادی بهره چندانی نداشتند و در اغلب در سنین پایین 8 الی 10 سالگی به ازداوج مردی در می آمدند و لذا سرنوشتشان به انصاف شوهران و یا خانواده شان بستگی داشت. وقتی ناصرالدین شاه به قتل رسید مظفرالدین شاه اعلام کرد که تمام خانمهایی که اولاد نداشتند از اندرون بیرون رانده شوند . . .
یکی از مقلدان نمایش های دربار ناصرالیدن شاه اسماعیل بزاز بود. اسماعیل و گروهش سالها در حضور شاه و درباریان بازی میکردند، آنها عمری درباریانی را که صلاح بود و گاه و بیگاه به اشاره شاه به مسخره می گرفتند. شاه هم که از دیدن این صحنه ها بسیار لذت می برد . . .
با پیشرفت هنر عکاسی در ایران به ویژه در زمان ناصرالدین، شاه قاجار علاقه فراوانی به مستند نمودن تحولات نظامی، سیاسی و اجتماعی روزگار خود نشان داد. یکی از اولین کوششهای ناصرالدین شاه برای به تصویر درآوردن صحنه های عملیات جنگی اعزام عکاس فرانسوی به نام «هانری دوکولیبوف دوبلوکویل» با سمت عکاس نظامی به جبهه نبرد مرو در جنگ با ترکمنها (1277 ه.ق/ 1860 میلادی ...
شاید تصور شود برخلاف امروز که شکار در اکثر نقاط کشور امری غیرقانونی محسوب می شود در روزگار قاجار مردم می توانستند به راحتی دست به شکار بزنند و حتی مردم بخشی از گوشت مورد نیاز خود را از این راه تامین می کردند؛ اما واقعیت این است که حداقل در تهران واقعیت غیر از این بوده است . . .
. . . عده ای از سربازان قشون ناصرالدین شاه در سر راه شاه اجتماع کرده و چون ماهها حقوق و مواجب خود را دریافت نکرده بودند تصمیم داشتند عریضه ای به شاه دهند. گارد محافظ موکب شاه به ریاست علاء الدوله میرزا احمدخان، درصدد جلوگیری برآمدند و سربازان را به شلاق بستند . . .
روزنامه نگاری با آنکه در زمان محمدشاه قاجار آغاز شده بود؛ در زمان ناصرالدین شاه رشد نسبتاً گسترده ای یافت، اما همه روزنامه ها دولتی بودند. منحنی فراوانی روزنامه ها در دوره مشروطیت جالب توجه است و نشان می دهد در مدت 891 روز( 14 ژوئیه 1909 تا 23 دسامبر 1911 میلادی ) 860 روزنامه جدید در نقاط مختلف کشور منتشر شده است . . .
توسل به شیوه های رعب و وحشت یکی از گزینه اصلی پادشاهان قاجاری، برای استقرار امنیت در داخل کشور بود. گذشته از اقدامات صورت گرفته جهت کنار زدن رقبا که به تمرکز قدرت کمک می کرد، وقوع برخی تحولات مانند تغییر ساختارهای جمعیتی رخ داده در قرن نوزدهم نیز در کاهش قدرت رقبا بی تأثیر نبود . . .
در سال 1307 قمری در سفر سوم ناصرالدین شاه قاجار به فرنگ، در پاریس عزیز السلطان معروف به ملیجک که یادداشتهای روازنه اعتماد السلطنه از قبایح اعمال و زشتی رفتار او پر است از شاه استدعا کرد که با اعتماد السلطنه عکس بیاندازد . . .
محمدحسن خان مقدم مراغهای (۲۶ شهریور ۱۲۲۲ مراغه، ۱۴ فروردین ۱۲۷۵ تهران)، ملقب به صنیعالدوله و سپس اعتمادالسلطنه، از رجال دربار دوره قاجار و عهد ناصرالدین شاه و صاحب کتابهای بسیار بود. در نوزدهم شوال 1313 هجری قمری اعتماد السطلنه به زیارت حضرت عبدالعظیم رفت و پس از بازگشت به خانه به عادت معمول قوه خاسته و ساعتی پس از صرف قهوه از دنیا رفت.
در میان فضای سراسر تملق و چاپلوسانه دربار شاه قاجار، عکاسی نیز وسیله ای برای نزدیک شدن و تقرب به شاه شده بود و درباریان و رجال از این فرصت برای ربودن گوی سبقت از حریفان سود می جستند . . .
در عصر قاجار با شروع ماه محرم خیابان ها و کوچه و شهر به پرچم های سیاه مزین می شد و در تهران در نزدیک به دویست هیات مراسم عزاداری بر قرار بود؛ در این میان شاهان نیز همراه با مردمی که رسوم و آداب عزاداری محرم را به جا می آوردند مراسم سوگواری برگزار می کردند. ناصرالدین شاه قاجار که سخت خود را شیفته معصومین و بویژه امام حسین(ع) نشان می داد شاید بیش از ...
عین السلطنه در کتاب خاطرات خود (روزنامه خاطرات) در بخش پایانی جلد اول کتاب با اشاره به شخصیت قاتل شرح ماجرای قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی در حرم حضرت عبدالعظیم می پردازد . . .
ناصرالدین شاه با دیدن تماشاخانه های بزرگ و با شکوه اروپایی نتوانست از چنین جای اختصاصی برا بازی، تقلید و سرگرمی دل بکند. ازاینرو به میرزا علی اکبرخان نقاش باشی ماموریت داد تا در مدرسه دارالفنون جایی برای اجرای نمایش ترتیب دهد . . .
پس از قتل ناصرالدین شاه درباره اینکه در چه محلی جنازه وی را دفن نمایند اختلافاتی میان برخی از رجال در می گیرد و هر کس از ظن خود مکانی را برای دفن شاه مقتول پیشنهاد می دهد. توصیف عین السلطنه از این اختلاف نظرها بسیار خواندنی است . . .
ناصرالدین شاه را باید به جهات مختلف مهمترین شاه عصر قاجار به شمار آورد. وی که حدود نیم قرن سلطنت می کند چه در زندگی و چه حتی پس از مرگش حرفها و حدیثهای زیادی پیرامونش مطرح می شد. عین السلطنه در روزنامه خاطرات خود در جلد اول درباره خوابهای افراد مختلف درباره شاه قاجار می نویسد . . .
خوردن غذا توسط مقامات سیاسی همواره با آداب و تشریفات خاصی همراه بوده است. این امر به ویژه اگر آن شخص پادشاهی از پادشاهانقاجار آنهم ناصرالدین شاه باشد بسیار پرطمطراق تر است. دوستعلی خان معیرالممالک در کتاب خود در ذیل عنوان «آداب ناهار و شام اندرون» در این رابطه می نویسد . . .
زنان ناصرالدین شاه یکی از موضوعاتی بوده که همواره توسط عوام و خواص علاقمند به تاریخ معاصر ایران مورد توجه قرار گرفته است. درباره برخی از زنان ناصرالدین شاه ازجمله سوگولی تاکنون مطالب متنوعی در منابع گوناگون درج شده است. با اینحال درباره دیگر زنان این شاه قاجار شناخت چندانی وجود ندارد. نوه دختری ناصرالدین شاه در یادداشتهای خصوصی خود درباره ناصرالدین ...
پس از قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی ولوله عجیبی در شهر بر پا می شود. اتفاق آنقدر بزرگ بود که بسیار یاز مردم و رجال سیاسی در بهت فرو رفته بودند و چندان به فردای بدون ناصرالدین شاه برایشان قابل تصور نبود. عین السلطنه این اوضاع پر تنش را اینگونه روایت می کند:
در میان انواع لقبها و مناصبی که در دربار قاجار وجود داشت؛ عکاس باشی اولین لقب حاصل از رواج فن عکاسی در دربار سلطنتی قاجار بود و دارنده این لقب دارای برترین مقام فنی در رشته عکاسی محسوب می شد. این لقب برای اولین بار از سوی ناصرالدین شاه . . .